Fatbikes, of elektrische wielen met dikke banden, zijn tegenwoordig erg populair. Ze bestaan al een tijdje, maar door de opkomst van de elektrische fiets, ook onder jongeren, zien we hun aantallen toenemen.
Deze fietsen zijn vooral geliefd bij mensen die geen typische elektrische fiets willen, maar liever genieten van het rijcomfort van deze dikke banden. Dit comfort wordt vaak vergeleken met dat van een brommer. Elektrische fatbikes zijn dan ook uitstekende alternatieven.
Ze rijden even snel, maximaal 25 km per uur, en het dragen van een helm is niet verplicht. Daardoor zijn ze in Nederland enorm populair geworden en zien we nu dat deze trend ook overwaait naar België, andere Europese landen en zelfs naar de Verenigde Staten.
Er is echter een belangrijk probleem, en daarom is deze koopgids voor fatbikes zo essentieel. Nu de markt op gang is gekomen, zijn er enkele fatbike-merken die zich inzetten om de kwaliteit en het gebruik van dit soort fietsen te verbeteren, te vernieuwen en te innoveren. Aan de andere kant zien we dat de markt overspoeld wordt door Chinese fatbikes van zeer lage kwaliteit.
Doordat deze fietsen zo aantrekkelijk zijn door hun extreem lage prijs, verstoren ze niet alleen de markt aanzienlijk, maar brengen ze ook de veiligheid van de gebruikers in gevaar. Ze zijn legaal, maar ook hier komt misschien verandering in.
Snel zoeken
1. Ontwerp – type fatbikes
Laten we beginnen met het ontwerp en de verschillende soorten elektrische fatbikes. We zien hoofdzakelijk brommerachtige modellen opduiken, maar er zijn diverse alternatieven of types fatbikes voor degenen die een ander ontwerp verkiezen, maar nog steeds gebruik willen maken van de dikke fatbike-banden.
Brommerachtig ontwerp:
Deze zien we het meest. Ze lijken op kleine brommers, maar je blijft verplicht om te trappen middels de pedalen. Opvallend aan deze ontwerpen is dat ze, naast de brede banden die al veel rijcomfort bieden, nog steeds kiezen voor overdreven vering in het frame of onder het zadel.
Ook het zadel is een typisch kenmerk van deze brommerachtige fatbikes. Dit langwerpige zadel is vaak niet te verstellen.
Elektrische BMX fatbikes:
De scheidslijn tussen een BMX en een klein brommertje is zeer dun, dat zien we bijvoorbeeld bij de RC Lil Buddy, maar er is wel een onderscheid te maken. Vaak heeft dit vooral te maken met het type stuur.
Als de keuze valt op een typisch BMX stuur en je geniet van dezelfde rijhouding, dan kun je dit beter categoriseren als een elektrische BMX fatbike. Bij de Monkey X is er geen twijfel door het verstelbare zadel.
Mountainbike fatbikes:
er is een logische reden om gebruik te maken van de extra dikke banden die voor extra grip zorgen. Mountainbike fatbikes zien we niet zo vaak, vooral omdat ze offroad gebruikt worden.
Ze bestaan echter wel. De Ape Ryder Buffalo is hier een voorbeeld van, en kunnen handig zijn op bepaalde ondergronden. Let wel, meer grip betekent ook meer kracht, dus ze zijn niet de ideale vervanging voor de standaard mountainbikebanden.
Fatbikes met lage opstap:
Deze kunnen als kleine brommertjes worden vormgegeven (zoals de MD10), maar bestaan ook als vouwfietsen of gewone elektrische fietsen (zoals de RV10). Ze worden gekenmerkt door hun lage opstap, bedoeld voor oudere gebruikers of vrouwen of voor gebruikers die moeite hebben om hun been over het grotere brommerachtige ontwerp te zwaaien.
Voor hen is deze lage instap de enige manier om zich veilig op een fatbike te begeven. Zo zien we ze dus enerzijds in brommerachtige ontwerpen, maar ook als campingfietsen of vouwfietsen.
Longtail fatbikes:
Deze ontdekten we pas in 2024 met de Monkey Tail van het Belgische merk Monkey Bike. Maar snel daarop volgde ook de lancering van de Remi Demi XL van het Zwitserse merk Benno Boost.
Ergens ook logisch, longtails zijn van zichzelf al zwaar en het toevoegen van vering verhoogt alleen maar de kostprijs. De dikke fatbike banden worden door sommige ouders gezien als een verlaagde instapdrempel. Je zit lager bij de grond en voelt je veiliger door het bredere oppervlak van de wielen. Er zullen ongetwijfeld nog meer modellen volgen.
Beach Cruiser fatbikes:
Fatbike banden zijn oorspronkelijk gemaakt en ontworpen om op sneeuw of zand te rijden. De grote wielbreedte zorgt voor extra grip, wat nodig is op deze lossere ondergronden. Dat de fatbike populair is aan zee en op het strand is dus logisch. Ook hier zijn de ‘beach cruiser’ ontwerpen populair, mede dankzij hun dikke banden.
Chopper fatbikes:
Dat elektrische fatbikes hun ontwerpinspiratie van brommers lenen, is duidelijk. Er is nog zo’n categorie van brommers die een heropleving vindt in de vorm van elektrische fietsen. Dit zijn de zogenaamde lowriders of chopperfietsen, die afkomstig zijn uit de Verenigde Staten waar ze enorm populair waren en op sommige plaatsen nog steeds zijn. Ook deze elektrische fietsen maken gebruik van dikke fatbikebanden.
2. Kader en draagcapaciteit
Als je eenmaal een idee hebt welk type fatbike je zoekt of welk ontwerp je interessant vindt, kun je gaan kijken naar de verschillende merken en modellen.
Het kader speelt hier een grote rol. Je kunt het kader vanuit twee invalshoeken benaderen. Aan de ene kant de kwaliteit: hoe stevig is het, uit welke materialen is het gemaakt? Aan de andere kant het gebruiksgemak: pas jij hier makkelijk op, kun je er goed op fietsen en stap je er gemakkelijk weer af?
Aluminium of stalen kader
Kaders van elektrische fietsen, en dus ook elektrische fatbikes, zijn meestal gemaakt van een aluminiumlegering. Deze bieden de beste prijs-kwaliteitverhouding. Ze zijn voldoende sterk en redelijk comfortabel. Aluminium vangt schokken echter iets minder goed op. Vergeleken met het vaakst gebruikte alternatief is het ook een flexibeler metaal.
Staal is het tweede meest gebruikte materiaal voor het bouwen van kaders van elektrische fietsen en fatbikes. Staal heeft enkele voordelen, zoals een verhoogd rijcomfort doordat schokken beter opgevangen worden, maar zorgt ook voor stijfheid, wat bijdraagt aan stabiliteit en evenwicht.
Ze zijn echter wel wat zwaarder, hoewel dit afhangt van het type staal – en hoe lichter het staal, hoe duurder het is. Daarom kiezen de meeste merken voor aluminium om de prijs te drukken.
Ontwerp en gebruik
Deze fatbikes worden ook ontworpen met een specifiek gebruik in gedachten, en dit weerspiegelt zich in het frame. Wil je hier met twee passagiers op kunnen rijden, dan moet dit mogelijk zijn. Moet er een kinderzitje op passen, dan moet er een bagagerek zijn om dit op te monteren.
Het type fatbike heeft hier invloed op, maar je moet vooral nadenken: hoe ga ik deze gebruiken? En past het frame, het ontwerp, hier bij?
3. Bestuurder en zithoogte
Comfortabel zitten op de fatbike is een stuk persoonlijker. Jij als persoon hebt een profiel en een rijstijl. De fiets, of het nu een e-bike of een fatbike is, moet passen bij jouw gestalte en het gewenste comfort. Je moet comfortabel kunnen zitten, alles gemakkelijk kunnen bereiken en gemakkelijk kunnen fietsen zonder pijn.
Op een elektrische fiets kun je vaak het zadel en het stuur verstellen. Op fatbikes zijn er meestal veel minder opties. Het is niet altijd de bedoeling om in een ergonomische houding te zitten.
Sommige fatbike merken geven de voorkeur aan er ‘cool’ uitzien boven comfortabel zijn. Kies dus een model dat bij jouw profiel past.
4. Gebruik en accessoires
Het alledaagse gebruik is ook belangrijk. Sommige mensen kopen een fatbike als een coole gadget voor hun jonge kinderen, anderen zien het als een vervanging voor hun scooter die nu plots een helmplicht heeft. Nog anderen zien het als een alternatief voor de elektrische fiets, omdat ze het comfort van de dikke banden verkiezen.
Het kan ook zijn dat je kinderen wilt vervoeren, wat bagage wilt meenemen, of per se offroad wilt kunnen rijden en daarom extra grote spatborden nodig hebt. Merken zijn dan ook hard aan het werk om hun assortiment accessoires voor de fatbike uit te breiden om aan deze behoeften te kunnen voldoen.
Door de juiste accessoires te koppelen aan de juiste fatbike, zorg je ervoor dat het gebruik aanzienlijk toeneemt. Er zijn dus heel wat mogelijkheden. Ze moeten uiteraard wel bestaan en beschikbaar zijn, een stap in je zoekproces naar de beste fatbike.
5. Kwaliteit van de onderdelen
We zijn al enkele stappen verder.
Stel, je hebt een type fatbike gekozen, je weet welke modellen passen bij jouw profiel en welke voldoende accessoires hebben om de fiets aan te passen aan jouw dagelijks gebruik. Dan heb je nog steeds een hele lijst met fatbikes over die misschien op elkaar lijken of dezelfde niches bedienen, maar er is nog steeds een groot verschil in prijs.
Waarom is de ene fatbike dan beter of duurder?
Dit hangt meestal af van de overige onderdelen die op de fiets zijn geplaatst. We hebben het hier over elektrische fatbikes, dus de duurste en belangrijkste onderdelen zijn uiteraard de motor en de bijbehorende batterij. Maar niet alleen dat, net zoals op elke fiets spelen banden, wielen, remmen, velgen en vering ook een rol. Hoewel dat laatste bij fatbikes iets minder nodig is, aangezien de enorme dikke fatbike-banden de schokken absorberen.
Fatbike Motor en batterij
De motor van een fatbike is iets minder cruciaal dan op een elektrische fiets. Waarom? Ondanks dat elektrische fietsen nog steeds als fietsen worden beschouwd, worden fatbikes vaak eerder als kleine bromfietsjes gezien. We vinden het fietsgevoel hier iets minder belangrijk – fatbikes worden ook wel eens ‘cruisers’ genoemd. Het idee is dat je met langzaam trappen de 25 km/uur kunt halen.
Sommige fatbikes zijn op deze manier gebouwd, om je altijd zo snel mogelijk naar die 25 km/uur te trekken. Andere richten zich meer op kwaliteit en rijgevoel, zodat je meer controle hebt over je snelheid. Het gebruik van een gashendel is verboden, maar het is niet de bedoeling dat je met je pedalen een gashendel effect kan nabootsen.
Achterwiel- of middenmotor
Alles begint met de keuze voor de plaatsing van de motor. Dit kan in het achterwiel – het meest voorkomende bij elektrische fatbikes – maar er zijn er ook met een middenmotor. Deze zijn vaak duurder en geven meer het fietsgevoel, maar er zijn er niet veel omdat het voor een fatbike niet echt nodig is.
Je kunt ook een motor in het voorwiel hebben, althans theoretisch, want we zijn die nog nergens tegengekomen. Een motor in het voorwiel wordt vaak bewaard voor zeer lichte fietsen, omdat een voorwielmotor moet trekken, terwijl een achterwielmotor duwt.
Elk van deze heeft zijn voor- en nadelen. Voor een fatbike ligt dit opnieuw een beetje anders dan voor een elektrische fiets.
De achterwielmotor zal snel versnellen en optrekken naar de topsnelheid. Ze zijn ook makkelijker te repareren dan de middenmotor.
De middenmotor is doorgaans betrouwbaarder, krachtiger en duurder. Toch zul je niet sneller versnellen dan met de achterwielmotor die rechtstreeks aandrijving geeft op een wiel. Door de plaatsing van de middenmotor heb je enkel voordeel bij een helling oprijden of met veel gewicht. Wel geniet je van een aangenamer fietsgevoel, als je hiernaar op zoek bent.
Merk, kwaliteit en levensduur
Het merk en de kwaliteit spelen hier uiteraard ook een rol. De bijbehorende batterij komt meestal van dezelfde leverancier en hier is kwaliteit eveneens belangrijk. Je hebt standaard twee jaar garantie, maar als jouw batterij na twee jaar nog maar 20% van de capaciteit kan bijhouden, is dat toch een enorme teleurstelling.
Daarom is het raadzaam om te kiezen voor een merk met een goede reputatie, al betekent dat vaak ook een hoger prijskaartje. Het is dus belangrijk om een goede afweging te maken.
Kracht in newtonmeters
Een achterwielmotor heeft meestal een kracht van 40 tot 60 Nm, wat voldoende is voor een motor die rechtstreeks aandrijft. De middenmotoren hebben doorgaans een kracht van 60 tot 85 Nm, afhankelijk van het model en merk.
Middenmotoren trekken dus minder snel op, maar tonen hun waarde met gewicht of bergop rijden. Ze zijn ook een goede keuze als je versnellingen hebt, want met een middenmotor kun je perfect inspelen op de versnellingen en zo je kracht verder opbouwen.
Wettelijk gezien zullen alle motoren, of ze nu aan de achterkant, voorkant of in het midden zitten, beperkt worden tot een vermogen van 250 watt. Op piekmomenten kan dit tijdelijk hoger zijn, maar toch moeten producenten zich hieraan houden. Als consument is dit echter niet iets dat je zelf kunt nagaan. Je moet erop vertrouwen dat de fabrikant de regels nauwkeurig volgt.
Fatbike banden
Wielen en banden zijn misschien wel de belangrijkste of meest kenmerkende aspecten van een fatbike.
Officieel spreken we pas van een fatbike vanaf 4 inch, maar we merken dat modellen met 3 inch banden ook vaak al een fatbike worden genoemd. Het draait hier natuurlijk om de brede band, maar ook hier zijn enorm veel opties.
Wielmaat en textuur
Enerzijds heb je de wielmaat. Kies je een populaire 20 inch of ga je voor iets groter? Er zijn ook mountainbikes met 24 inch fatbike wielen of 26 inch fatbike wielen. Maar niet alleen de wielmaat is belangrijk, ook de textuur van de band speelt een rol. Dit hangt af van de ondergronden die jij met de fatbike wilt bereiden. Natuurlijk zijn banden ook iets dat je later nog kunt vervangen, dus je hoeft je keuze niet enkel af te laten hangen van het bandenontwerp.
Maar je krijgt hier wel een aantal opties. Zo zijn er ‘slicks’ of platte banden voor op de straat. Daarnaast heb je allround banden met een licht reliëf, iets wat lijkt op mountainbike banden, maar dan met zeer beperkt profiel. Hiermee kun je zowel op onverharde wegen rijden als op de straat, zonder al te veel snelheid te verliezen.
En dan heb je nog de dikke fatbike banden met noppen, zoals je die op een BMX of mountainbike ziet. Deze kunnen wat geluid produceren, wat je mogelijk cool vindt of juist vervelend. Ze zorgen echter wel voor meer grip en zijn eigenlijk bedoeld voor modder, zand of sneeuw. Houd er wel rekening mee dat je met dit soort banden iets harder moet trappen in vergelijking met de platte banden.
Remmen
Het blijft natuurlijk wel een fiets en als we zeggen ‘fietsen’, vergeten mensen vaak dat veilig remmen toch wel belangrijk is. Een fiets is wendbaar, maar het kan enkele meters duren om tot stilstand te komen als je op hoge snelheid rijdt.
Hoe zwaarder de fiets – zoals cargo fietsen, ‘longtails’ of ook fatbikes met een extra stevig kader – hoe langer de remweg. Dit is ook het geval bij deze grote, dikke fatbikebanden, dus je moet het een klein beetje anders zien dan bij een gewone elektrische fiets.
Die banden remmen sneller af, dat is een voordeel, maar door het (meestal) hogere gewicht heb je toch krachtigere remmen nodig. Dit kunnen twee ‘piston’-remmen zijn, of vier ‘piston’-remmen voor extra remkracht.
Daarnaast speelt vooral de vorm van de remmen en de bereikbaarheid ervan vanaf het stuur een grote rol. Je moet er altijd goed en snel bij kunnen, aangezien een fatbike soms tussen andere fietsers en voetgangers in beweegt. Veiligheid en veilig kunnen remmen zijn dus belangrijk. Negeer dit aspect niet tijdens het vergelijken van fatbikes.
6. Prijssegment en budget
Goed, je hebt je favoriete fatbike gevonden. Volledig aangepast aan jouw gebruik, een ontwerp dat je mooi vindt en met de juiste motorkracht en batterij. Nu is het enige dat overblijft, kijken of deze fatbike wel binnen jouw budget valt. Dit zou eigenlijk in het begin meegenomen moeten worden, maar je kunt nu eenmaal niet altijd alles in de juiste volgorde doen.
Binnen fatbikes zien we ook drie duidelijke prijscategorieën.
Je hebt fatbikes onder de 1000 euro – persoonlijk zou ik daarvan wegblijven, omdat ze goedkoper zijn dan een gewone fiets en dat genoeg zegt over de kwaliteit en bijbehorende veiligheid van deze modellen.
Een tweede prijscategorie is die van 1000 tot 2000 euro en hier vinden we de meeste fatbikes terug. Niet alle onderdelen hoeven van hoge kwaliteit te zijn zoals bij een elektrische fiets. Je zit er anders op, het rijcomfort is anders en er is dus ook minder nood aan premium onderdelen. Hierdoor kost een fatbike simpelweg minder dan een elektrische fiets. In deze prijscategorie wordt de afweging gemaakt tussen kwaliteit, waarbij een basiskwaliteit wordt aangeboden, en prijs, waarbij merken nog steeds concurreren om de goedkoopste te zijn.
Dan heb je nog fatbikes boven de 2000 euro, waarbij merken zich voornamelijk richten op kwaliteit en gebruiksgemak en minder naar de prijs kijken. Zij zien een elektrische fatbike als een volwaardige vervanging voor de elektrische fiets of zelfs de scooter en proberen hier zo goed mogelijk op in te spelen.
Premium fatbikes zullen hun doelgroep wel vinden, en ook de fatbikes in de prijs-kwaliteitscategorie zullen zeker hun plaats vinden. De extreem goedkope fatbikes daarentegen, zullen waarschijnlijk ophouden te bestaan – tenzij ze blijven inspelen op veranderingen.
Er worden momenteel verschillende regels voorgesteld om hun verkoop te verminderen of zelfs te stoppen. Enerzijds creëren ze oneerlijke concurrentie, anderzijds zijn ze vervuilend en als laatste belangrijk punt zijn ze gevaarlijk voor de eindgebruiker, die ironisch genoeg vaak kinderen zijn.
