Als je door de straten van België fietst, vooral tijdens de schemerige wintermaanden, is een ding duidelijk: verlichting is essentieel. Maar waarom is het zo belangrijk en hoe kies je de juiste verlichting voor jouw fiets?
Snel zoeken
Wettelijke vereisten; verlichting op de fiets in België
In België is het wettelijk verplicht om een wit of geel licht aan de voorkant en een rood licht aan de achterkant van je fiets te hebben. Dit geldt voor alle fietsen, inclusief elektrische. Veel elektrische fietsen hebben ingebouwde verlichting, maar voldoet deze altijd aan de norm? Het is aan jou om te weten of dit genoeg is voor je veiligheid, en voor de Belgische wet.
Het niet naleven van deze wet kan leiden tot een boete. Per ontbrekend licht kan de politie een boete uitschrijven van € 58. Wees niet verrast, ook met kleine prutslichtjes kan je deze boete ontvangen. Een licht moet zichtbaar zijn tot 200m ver. Een klein goedkoop prutslicht is dus verloren moeite.
Een goed licht kost ergens tussen 35 en 75 euro (afhankelijk van type en kwaliteit). Hiermee spaar je heel wat boetes uit.
Hoeveel licht of lumen heeft je fietslicht nodig
In stedelijke gebieden is het belangrijkst om gezien te worden. Denk aan een acteur op een podium: het publiek (auto’s en andere weggebruikers) moet hem kunnen zien. Buiten de stad is het ook zeer belangrijk om de weg voor je te verlichten. Buiten de stad heb je dus meer lumen nodig, in de stad kan dit leiden tot het verblinden van anderen.
De kracht van een licht wordt uitgedrukt in Lumen en Lux. Maar ook je omgeving heeft hier invloed op. Een licht van 1000 lumen kan er in een kamer zeer helder uitzien, maar in een bos kan het anders lijken, afhankelijk van hoe het licht wordt verspreid.
Fietslichten voor het mountainbiken (in de nacht)
Mountainbiken in het donker is een echte uitdaging. Je ziet niets, het bos laat amper licht door en de weg wordt bijna onzichtbaar. Hier wil je niet enkel veel lumen, maar ook een brede lichtschijn (of flood angle).
Voor mountainbiken heb je een voorlicht nodig van tussen de 600 (avond) en 1600 lumen (pikdonker). Achterlichten voor MTB zijn iets minder belangrijk, variërend van tien tot veertig lumen of zelfs meer. Vooral het voorlicht is hier cruciaal, om te zien, niet om gezien te worden.
Heb je wat budget, kies voor kwaliteit. Een hoog lumen wil zeggen dat je licht warm zal worden. De behuizing moet hiertegen kunnen, een plastic licht zal snel kapot zijn. Ook de aanhechting (mount) is belangrijk, een licht dat je makkelijk kan draaien (en afhalen) is handig in het bos. Als je even stilstaat kan het snel griezelig worden. Je fietslicht kan dan dienen als zaklamp.
Voor- en achterlicht voor de stadsfietsen
In de stad zijn er veel andere lichtbronnen: straatlantaarns, auto’s, winkels. Hier is het doel om op te vallen tussen al deze lichten. Een voorlicht met knipperfunctie, tussen de 150 en 400 lumen, is ideaal.
Is het niet altijd verlicht en wil je meer kunnen verlichten dan kan je een licht tot 850 lumen nemen. Let op, deze verblinden tegenliggers. Zorg ervoor dat het fietslicht voldoende naar beneden gericht is, en dat je ook een stand hebt met minder lumen, om je veiligheid te garanderen.
Achterlichten in de stad bevatten meestal tussen de 30 en 100 lumen. Ook hier is een knipperfunctie belangrijk zodat de fiets opvalt tussen alle andere stadslichten. Er zijn ook speciale fietslichten die met hulp van een laser extra verlichting op de grond rond de fiets bieden. Handige extra’s al zijn deze lichten meestal iets duurder.
Fietsen buiten de stad
In België gaat de straatverlichting tegenwoordig ‘s nachts uit. Dan is het donkerder en heb je een sterker voorlicht nodig om de weg te zien. Een voorlicht tussen de 400 en 850 lumen is aan te raden.
Veel hangt af van het soort wegen, de straatverlichting en wanneer jij zal fietsen. Heb je een afwisselend traject dan zit je goed met een polyvalent licht (hoge en lage lumen stand). Eentje die verschillende instellingen heeft, of een smart functie die het licht zelf bepaald.
Achterlichten liggen vaak rond de veertig lumen maar kunnen oplopen tot 150 lumen. Een bestuurder (op de open baan) kan verder zien dan in de stad. Met een krachtiger achterlicht ben je langer (van verder) zichtbaar. Ook hier zijn smart functies beschikbaar, zoals een remlicht of pinkers.
Lumen en Lichthoek: Wat betekenen ze?
Lumen is een maat voor de helderheid van een licht. Stel je voor dat je een emmer water over een vloer giet. Hoe meer water (lumen) je hebt, hoe meer de vloer bedekt wordt. Het is geen simpele uitleg of berekening. Veel lichten dat claimen 1000 lumen te hebben zijn eigenlijk heel wat zwakker.
Kan een licht te fel zijn? Jazeker! Het lumen bepaald de kracht van het licht. Alles boven 400 lumen is niet aangenaam voor het oog. Lichten met +800 lumen kunnen een tegenligger serieus verblinden. Een koplamp die direct omhoog wijst, gaat rechtstreeks in de gezichtslijn van voetgangers. Om dit te voorkomen, moet je je straal correct (lees voldoende naar beneden) richten. Je straal moet altijd naar de grond gericht zijn en schuin staan om de stoeprand te raken.
Licht wordt ook uitgedrukt in lux. Dit is een verwijzing naar de intensiteit van het licht op een oppervlak (bvb een muur), en geeft aan hoeveel lumen het oppervlak bereikt.
Lichthoek, gradenbundel, stralingshoek of flood angle (allemaal synoniemen) daarentegen bepaalt hoe breed dat water (licht) zich verspreidt. Een brede flood angle betekent dat het licht zich over een groter gebied verspreidt, terwijl een smalle angle een meer gerichte lichtstraal geeft. Een goed verdeelde lichtstraal kan effectiever zijn dan een superheldere spot.
Dit is vooral belangrijk in stedelijke gebieden waar je niet alleen de weg voor je wilt verlichten, maar ook gezien wilt worden door andere weggebruikers vanuit alle hoeken, inclusief vanaf de zijkant.
Andere overwegingen bij het kiezen van een fietslicht:
- Grootte en gewicht: Voor sportfietsers is een licht en compact licht ideaal.
- Bevestigingsopties: Sommige lichten klik je eenvoudig op je fiets, terwijl andere een vaste montage vereisen.
- Lichtstanden: Sommige lichten hebben verschillende standen, zoals knipperend of constant, wat handig kan zijn in verschillende omstandigheden.
- Oplaadmogelijkheden: USB-oplaadbare lichten zijn handig omdat je ze gemakkelijk kunt opladen, maar batterijgevoede lichten kunnen langer meegaan.
- Waterbestendigheid: België staat bekend om zijn regenachtige dagen, dus een waterdicht licht is een must. Regen belemmert ook de zichtbaarheid. Een iets krachtiger licht kan dus voordelen hebben bij mistig of regenachtig weer.
Het kiezen van het juiste fietslicht is niet alleen een kwestie van wettelijke naleving, maar vooral van persoonlijke veiligheid. Je bent niets met wettelijke voorschriften als een bestuurder je niet ziet voorbijrijden. Safety first, klinkt misschien wat cliché maar is toch van levensbelang.
